Krenten 2

Allereerst even terugblikken naar NB 102 (december 2012). Daarin had ik het over de motorfiets afgebeeld op de zegel van Guatemala. Ondergetekende vermoedde dat het om een dwarsgeplaatste v‑motor zou gaan.

De zegel van Guatemala

Detail van een van de motoren

Van Henk Janse, ons Haags clublid en Harley kenner, ontvingen we de toelichting dat het hier wel degelijk om een Harley Davidson zal gaan. Hij weet te vertellen dat het in ieder geval een 74 ci (1200 cc) is, dat blijkt uit het feit dat de ketting aan de linkerkant zit (zie de kettingrand), en dan wel om het model VLD. Hij concludeert dat op basis van het tankembleem (Flying Diamonds), dat elk jaar verschilde en dit embleem is van 1934.

Ik heb het luchtfilter aangezien voor een schuin en dwars geplaatste cilinder, maar met Henk zijn uitleg ben ik ook om. Een Harley dus.

De Burgos opdruk. Zoals beloofd wat meer informatie over dit fraaie zegel, gebruikt door de Francisten tijdens de Spaanse burgeroorlog van 1936-1939. De zegels luisteren naar de naam: Emisiones Locales Patrioticas de Burgos. De voor ons interessante zegel(s) is gedrukt op een belastingzegeltje met zegelinschrift: Para Efectos de Comercio, Clase 13A in de waarde 20 Centimos.

Hoe is deze opdruk ontstaan? Tijdens de Spaanse burgeroorlog (17-07-1937 tot 01-04-1939) zetelden de Francisten (naar Franco) oftewel de Nationalisten noodgedwongen in het Noordoosten van het land in de Baskische provincies, met als belangrijkste stad Burgos. In die stad zetelt dan ook de regering van de Francisten. De koningsgezinde bevoorrading van de steden in het Noorden die nagenoeg helemaal ingesloten zijn, wordt over zee gedaan door van bewapening voorziene kustvaarders, zogenaamde Blokkade runners.
Een van die vrachtschepen was de Galdames. Het schip uit 1918 werd in 1937 omgebouwd tot blokkade runner en voer in 1938 samen met vier tot marinescheepjes omgebouwde vistrawlers richting Bilbao. Op 5 mei voeren ze in de fuik van het Nationalistische slagschip de 'Canarias' en werden door de Nationalisten veroverd.

Blokkade runner "De Galdames"

Slagschip "De Canarias"

De Galdames was geladen met onder andere drie ton aan nikkelen munten uit België en een grote hoeveelheid fiscale zegels. Nu hadden de Nationalisten een groot gebrek aan alles en dus ook aan postzegels. De fiscale zegels werden ingezet om als postzegels dienst te doen in de al 'bevrijde' gebieden.

Eerst worden ze zonder opdruk gebruikt en wat later vinden we verschillende soorten opdrukken. Als de strijd al op zijn eind loopt verschijnen er de voor ons van belang zijnde blokken. De vellen fiscale zegels worden handmatig bedrukt per blok van vier zegels met respectievelijk afbeeldingen van Pegasus (het vliegende paard geboren uit het bloed van Medusa), een raceauto en een stoomtrein met in de linkeronderhoek een motorpostbezorger en onder elke afbeelding de tekst URGENTE.

Eigenlijk kwam de set als mosterd na de maaltijd want ze verschenen toen de burgeroorlog net gewonnen was, en dus de gewone beschikbare postzegels weer gebruikt konden worden voor de per expres te bezorgen post. Stukken gelopen met de Burgos-zegels zijn dus ook zeer schaars. De opdruk bestaat in twee kleuren; zwart en rood. In de wandelgangen heb ik wel eens gehoord dat de rode opdrukken in Madrid zijn geplaatst (dus al na de overwinning) maar een ander verhaal verteld dat de rode opdrukken een 'Official' status zouden hebben, dus gebruikt voor post van de regering.

In De Philatelist (de voorloper van de Filatelie) van 1939 heeft de Heer Karel J. Heymans een column waarin hij de ontwikkelingen in Spanje bijhoudt. Deze weet te melden dat bij decreet van 9-11-1936 door F. Davila, voorzitter van de commissie van Financiën, de zwarte opdrukken benut werden om post binnen het gebied van Burgos (Noord-Oost Spanje) te verzenden en de rode opdrukken bedoeld waren om post naar buiten dit gebied gelegen en ook al 'bevrijde' steden te versturen.

De zegels worden vooral in blokken van vier aangeboden door de handel (als ze al aangeboden worden) en soms als losse zegels. De geschatte oplage is rond de 500 setjes dus ook maar 500 motorzegeltjes. Voor losse motorzegels (samen met de treinzegel de dure van het stel) wordt al gauw een bedrag van 50 eurootjes betaald en blokjes doen maar zo een 80 tot 120 euro. In de 30 jaar dat ik als verzamelaar de beurzen en winkels afstruin, heb ik ooit maar een keer een Burgos-treinzegel gebruikt op brief gezien. Een echte 'krent' dus.

Hans de Kloet

Naar boven   -   Terug naar vorige pagina   -   Home