Tour de France

Het is alweer een tiental maanden geleden dat ik van een clublid een melding kreeg over een nog niet gemeld blokje in de reeks "Tour de France Winnaars" van 2003, en nog wel met een afbeelding van onze landsheld Jan Janssen.
Ik ben toen eens in de serie gedoken en heb alles eens op een rijtje gezet voor jullie. Nu dacht ik dat wel even te doen maar.... dat viel even tegen.

Omnibusuitgiften zijn al bekend uit het verre verleden en meestal bestonden deze uitgiften uit ongeveer dezelfde soort zegels/afbeeldingen. Maar dergelijke reeksen van allemaal dezelfde soort afbeeldingen kenden we alleen van de beruchte auto en locomotief series "Leaders of the world".
Bij de naspeuringen kwam ik vele facetten tegen die ik hier eerst eens even aan jullie ga meedelen.
IGPC (Inter-Governemental Philatelic Corporation) is een postzegel agentschap dat de distributie van een 80 verschillende postadministraties verzorgt. Dat doen ze daar al ongeveer een halve eeuw vanuit de New Yorkse West 34th Street en de organisatie wordt geleid door Sam Malamud die, toevallig alweer, tevens één van de eigenaars is van Marlen stamps. En die naam doet bij de anti-bogus liga meteen de bellen rinkelen. Jawel. Het soort mensen waar wij rechtgeaarde filatelisten tegen strijden. Om het kringetje helemaal rond te maken zijn de sportzegels weer ondergebracht bij een dochteronderneming van IGPC, de Sports Stamps Collector's Association (SSCA) en die wordt weer bestiert door... Lubavitcher, mede-oprichter van Bi-Stamps.

Allei, de Tour de France zegels staan in de officiële catalogussen dus wie zijn wij om daar een oordeel over te vellen.

De Tour de France omnibus serie omvat uitgiftes van 19 verschillende landen, telt 140 zegels samengevat in 35 blokken van elk vier zegels van aaneengesloten jaren en telt daarnaast nog 32 verschillende blokken.
Op 11 van de zegels en 10 van de blokken is (soms niet meer dan een glimp van) een motorfiets afgebeeld. Vanaf 1903 tot 1998 met uitzondering van de beide oorlogsperiodes, hebben alle winnaars een plaatsje in de serie gekregen. Daarnaast nog enkele prominente personen en een enkel café uit de roemruchte geschiedenis van het grootste wielerevenement ter wereld.
We beperken ons tot het melden van de landen en de zegels en/of blokken waar een motorfiets op te ontdekken is. Alle uitgiften dateren dus uit 2003.
Helaas is het in verband met de beschikbare ruimte niet mogelijk om hier alle afbeeldingen te laten zien. Op de website zullen wel afbeeldingen van alle genoemde zegels geplaatst worden.
Hier eerst een overzicht van alle uitgiftes met daarop een (stukje) motorfiets. Waar bij soort "zv" staat gaat het om een zegel dis is opgenomen in vel van vier zegels, bij "bl" gaat het om een blokje met 1 zegel.

Ghana geeft 2 juli een serie van vier zegels en een blokje uit. Op de zegel van 1936 staat onze zuiderbuur Sylvére Maes afgebeeld, fietsend van links naar rechts. Ver in de achtergrond op de zegel zien we een motorfiets rijden.

Grenada telt de meeste plaatjes met motorfietsen. In totaal geeft Grenada twaalf zegels, samengevat in dus drie velletjes, en drie blokken uit. Op twee van de blokken en drie zegels de motorfiets in beeld.
Zegel 1939 heeft weer als wielrenner de Belg S. Maes. De afbeelding is dezelfde als op Ghana 1936 maar is nu gespiegeld weergeven. Op zegel 1947 Juan Robic (drie etappeoverwinningen en 3e in het bergklassement) en daarachter een bergscène met motorverslaggever. Door het ontbreken van de WWII jaren zijn de beide zegels in één velletje samengekomen.
Op de laatste zegel van het tweede Grenada velletje (1952) vinden we de bekende Italiaan Fausto Coppi met weer een reporter op de motorfiets. Coppi (2 x Tour-winnaar) staat ook afgebeeld op de eerste zegel in dit blok (1949) maar daar geen motorfiets te bekennen.
De eerste van de twee blokken (1950-Zwitser F. Kubler) is er één in het kader 'klein, kleiner, kleinst'. In het ovaaltje links zien we een héél klein motorfietsje nog net de hoek om komen.
Anders is dat op het blok van jaar 1964. Daar zien we prominent een BMW in het midden van de blok-illustratie. Op de zegel (waarde $ 6.00) staat Jacques Anquetil, vijfvoudig Tourwinnaar:

Grenada Carriacou & Petite Martinique, twee van de Grenadinen Islands voerden in 2003 een eigen postadministratie en werden ook deelgenoot van de omnibusuitgifte met maar liefst drie blokken.
Op het eerste blok een zegel met Louis Bobet, een renner die de winst van de gele trui in 1953, 1954 en 1955 opeiste, en in het ovaal rechts is nog net een motorfiets te zien.
Het volgende motorfietsblok laat ook voor 1957 de winnaar Jacques Anquetil zien.
Rechts naast de zegel in de blokrand een motorfiets.
Blok drie eert Eddy Merckx, eveneens vijfvoudig winnaar maar met verreweg de langste palmares van alle renners. Dit zegel behandelt jaar 1969 en toont naast Merckx in de zegel op het blokje tussen Poulidor en Pingeon een motorfiets.

Guyana tekent voor twee zegels en een (Nederlands getint) blok met ons favoriete transportmiddel. 1965, in dit velletje de tweede zegel, laat de Italiaan Gimondi zien. Felice fietst op de zegel van $150 voor een motorfiets uit. Op de ernaast geplaatste zegel (1966) Lucien Aimar, rijdend voor de Ford-Hutchinson ploeg, hier koersend in Italië getuige de "Carrabinieri-motorfiets" als begeleider.
Op de zegel van 1968 in het blok van de uitgifte 'onze' eigen Jan Janssen, hier rijdend van rechts naar links. Tussen de 'klimgeiten' in de blokrand-illustratie ook hier een motorrijder:

Jan Janssen, acht keer deelnemer aan de Ronde van Frankrijk en rijdend voor de ploeg Pelforth - Sauvage - Lejeune, is naast Joop Zoetemelk (1980 winnaar van de Tour) de enige Nederlander die de Tour heeft gewonnen. Gewoon chauvinistische info. Dit jaar wordt dus het 40 jarig jubileum van de eerste Nederlandse Touroverwinning gevierd.

Liberia, ook een groot uitgever met 12 zegels en drie blokken, kopieert exact de afbeelding van het Grenadiaanse tweede blok, hetzij in iets andere kleuren en met een witte rand, met Anquetil (1964).

Maldiven hebben een zegel en een blok voor ons. Op de zegel van 1975 zien we Bernard Thévenet (tweede zegel in het vel) en een motorfiets.

Op het blok met zegeljaar 1979 (Bernard Hinault) staat rechts naast het zegel een wachtende motorrijder.

Dan Micronesia. Op het decenniavel 1990-2000 vinden we drie keer Miguel Indurain (5 x Tourwinnaar) en op de eerste zegel (1990) de Amerikaan Greg Lemond (3 x de winnaar). Op dat eerste zegel staat nog net een spiegel die van een motorfiets moet zijn. Ook bij de anti-klein-verzamelaars kan dit vel in de boeken want op de derde zegel, Indurain dus in 1992, staat een tv-motorfiets in zijn geheel.

Sierra Leone, ook goed voor 12 in 3 + 3, laat ook Hinault zien maar nu als winnaar van de Tour in 1978 op de zegel met een motorfiets in de achtergrond. In de blok-illustratie zien we Thévenet samen met twee motoragenten in de bergen.

St.Kitts laat de winnaars van de laatste vier van de 100 jaar zien.

Op de eerste zegel in het vel (1994) weer Miguel Indurain met een wazige maar duidelijk herkenbare motorfiets.

St. Vincent kopieert dan exact de twee velletjes met motorfietsafbeeldingen van Grenada. Alleen de kleuren zijn weer iets gewijzigd. Dus op het eerste velletje de zegel met Maes in 1936 en het tweede velletje met de zegels 1939 (ook Maes) en 1947 met Jean Robic.

Met Tuvalu komen we dan aan het eind van de lijst en meteen ook bij de aanleiding van deze research. Dit was namelijk het blokje dat nog niet in de catalogus is opgenomen. Het betreft hier het blokje voor de winnaar van het jaar 1968, en dat was nog wel die Nederlander die ook op het blokje van Guyana staat, Jan Janssen! Exact dezelfde afbeelding, alleen rijdt Jan hier de andere kant op, namelijk van links naar rechts. Dat deze afbeelding gespiegeld is, is te zien aan de ketting van zijn fiets die nu ineens aan de linkerzijde zit.

Nou dat was het hele rijtje voor zover ik na kan gaan in de verschillende catalogussen en mijn eigen verzameling. Mogelijk dat jullie er toch nog een aanvulling op hebben, graag dan.

Eén blokje is toch nog wel het melden waard. Antigua en Barbuda heeft op een blokje een afbeelding van de aanzetters van de wielerwedstrijden, Giffard, eigenaar van het blad "Le Velo", Desgranges eigenaar van "l'Auto-velo" en de Graaf de Dion zittend op een driewieler. Het plaatje is erg onduidelijk maar het zou hier best wel eens om een soort van Dion-Bouton kunnen gaan.

Als alles (ondanks doping problemen enzo) nog doorgang blijft vinden zal in 2013 de 100ste Ronde van Frankrijk verreden gaan worden.
Of we dan nog zegelen en dan weer een uitbreiding van motorfilatelie kunnen verwachten, wie zal het zeggen.

Hans de Kloet

Naar boven   -   Terug naar vorige pagina   -   Home