USA PRECANCELS

Op zegels komen allerlei opdrukken voor. Hier gaan we het hebben over de Precancels van de Verenigde Staten van Amerika.

Waarom? De US Postal Service heeft per 5 juli dit jaar het gebruik van Precancels beëindigd en niet dat dit voor ons wereldschokkend is, maar deze afstempeling komt toch veel voor op zegels in onze verzameling.
Precancels is de populaire naam van vóór het gebruik ontwaarde postzegels. Het doel van deze voorontwaarding is het vereenvoudigen van de werkzaamheden die verricht moeten worden bij het verwerken van bulkpost. Het is veel eenvoudiger om hele vellen postzegels voor het aanbrengen op post af te stempelen dan elk stuk apart af te moeten stempelen. Dit voorafstempelen werd al snel na het invoeren van de postzegel (6 mei 1840) toegepast. De ontwaarding gebeurde eerst door penstreken aan te brengen over de zegels of voorgefrankeerde enveloppen. In latere jaren gebeurde dit door allerlei stempels, en niet alleen in de USA. Ook in België, Frankrijk en vele andere landen komen ze voor, maar wij blijven bij de Amerikaanse steken.

De eerste precancels met de naam van het postkantoor verschenen in 1880, maar vanaf de eeuwwisseling kwam de Postal Service met de regel dat in de stempel de plaatsnaam en de staat vermeld moesten worden. Sommige locale stempelingen werden tevens nog voorzien van de gebruiksdatum.
Het gebruik van precancels nam drastisch af met de komst van frankeermachines en abonnementsfrankeringen. De laatste jaren waren de precancels alleen nog in gebruik bij hobbyisten die de precancel een warm hart toedragen, werkzaam waren op een postkantoor en dus een Prc-permit voor dat office aanvroegen.
Deze hobbyisten moesten natuurlijk wel een contract tekenen dat er geen postfrisse precancels werden verkocht aan derden. Na 1997 waren er niet meer dan tien offices die nog gebruik maakten van Prc's. Nu dus het gebruik van Prc's is afgeschaft is ook het verbod op verkoop van ongebruikte Prc's komen te vervallen, en zien we plotseling vele ongebruikte precancels op de markt verschijnen, zoals deze Prc uit Pinetta, Florida:

Zelfs complete vellen worden al verhandeld en zo kon ik dit complete vel uit Tobaccoville, North Carolina bemachtigen:

Per 5 juli moest alle apparatuur ter afstempeling van Prc's vernietigd worden. In ons motief zullen dit dus de laatste zegels zijn met deze vorm van afstempeling.

Zijn er verschillende Precancels? Ja! Een eerste onderscheiding kunnen we maken door te bepalen of de opdruk al in de drukkerij of op het betreffende postkantoor is aangebracht.
De Bureaux, zo worden de zegels welke al bij het drukken door het ‘Bureau of Engraving and Printing’ te Washington voorzien werden van de dubbele balk en namen, zijn altijd fraai gecentreerd en gelijkmatig van inktdikte. De Prc werd in dezelfde drukgang als de afbeelding op de zegeltjes aangebracht. Op de Bureaux lopen de strepen helemaal door:

Uiteraard bracht het bestellen van zegels op deze manier kosten met zich mee, en veel kantoren kozen er voor om zelf de stempeling aan te brengen. Dit soort wordt ook wel als Citytypes aangeduid. Bij deze Prc's werden de afstempelingen door plaatselijke drukkers op de zegels aangebracht. Vaak hadden deze drukkers maar één drukplaat voor alle formaten zegels en zodoende verschenen de plaats- en staatsnaam meerdere malen op één grootformaat zegel:

Deze drukplaten waren meestal gemaakt voor het kleine soort ‘kopjes'-zegel en konden maar één helft van de grootformaat zegelvellen tegelijk bedrukken. Oplossing: vel omdraaien en nog eens door de drukpers. Omdraaien van de drukplaat was te veel werk en zo ontstonden de ‘kopstaanders':

Uiteraard was dat nooit de bedoeling en deze kopstaanders zijn dan ook in mindere mate te vinden.
Bij de kleinere postkantoren werden de Prc's handmatig vervaardigd. Hiertoe werden eerst rubber handstempels gebruikt waarmee 10 of 25 zegels tegelijk bestempeld konden worden. Doordat rubber niet al te slijtvast is, werden bij langer gebruik de afstempelingen vaak onduidelijk en vlekkerig:

Begin 1932 werden de rubber stempels vervangen door metalen.
In een heel enkel geval werden er nog wel zegels met enkele afstempelingen voorontwaard en als er dan een handige klerk aan gezet werd, stempelde hij in één handeling twee zegels. Lekker opschieten dus.

Met de komst van de elektrisch gegraveerde metalen stempels werden ook de stempelingen strakker en duidelijker. Ter vergelijking hier zo'n electro diecut van een Citytype met doorlopende lijn:

Met de komst van de metalen stempels werden er ook rolstempels ingezet ter ontwaarding. Hoewel deze rol-afstempelingen niet vaak gebruikt zijn, zijn ze soms wel te vinden. Vaak worden ze door verzamelaars niet als Prc's herkend omdat ze erg op gewone afstempelingen lijken. Ook al omdat ze erg willekeurig over het vel werden aangebracht:

Hieronder zelfs een dubbel ontwaarde Prc met zowel een City als een rol-afstempeling, waarschijnlijk door een overijverige beambte gemaakt. Het was niet gebruikelijk om precancels ook nog eens gewoon te stempelen, maar sporadisch komt dat nog wel eens voor:

Hierboven heb ik steeds de 15 ct express oranje gebruikt omdat die bij zwart/wit kopiëren de beste resultaten geeft, maar de gemelde Prc's komen natuurlijk op alle Express zegels voor.
In 1983 verschijnt er dan weer een motoruitgifte, de Pope rolzegel. Nu is het gebruik van Prc's allang niet meer nodig natuurlijk, maar toch is er dus ergens wel een klerk die de precancels vervaardigt. In ieder geval is er zo één in Arlington, Texas en deze persoon maakt zelfs twee soorten; een metalen en een rubberen versie:

Van de Hostage zegel (die uit het Celebrate the Century vel 1980's) heb ik nog nooit een precancel gezien. Deze is alleen maar in cellofaan verkocht en nog in schuine stand ook. Maar nu is er dus de American motorcycles uitgifte en die leent zich weer prima voor de hobbyistische Prc-vervaardiger.
Naast de gemelde Prc's zijn er nog vele andere soorten (in totaal 24 verschillende typen), maar voor zover ik kon nagaan zijn voor ons motorfilatelisten alleen de gemelde van toepassing.
Mocht je alle verschillende plaatsnamen in de verschillende types en soorten willen gaan verzamelen, maak dan je borst maar nat. In totaal zijn er zo'n 50 miljoen (ja, 50.000.000) verschillende Bureaux en een 40 miljoen verschillende City's bekend.
De Bureaux zijn verdeeld over 9500 steden(naam) opdrukken op bijna alle uitgegeven zegels (vel- en rolzegels) en met opdrukken in meerdere varianten, terwijl van de City’s natuurlijk ontzettend veel soorten opdrukken en afwijkingen bestaan. Tel daarbij op de vele ‘plaatfouten’ in de afstempeling en dan kom je wel aan die aantallen. Ik houd het maar bij die ene pagina in de verzameling.
Wil je nog meer info over Prc’s en zo, bezoek dan maar eens:
http://www.precancels.com/gettingstarted.htm.

Succes.

Hans de Kloet

Naar boven   -   Terug naar vorige pagina   -   Home