'Corps of Signals', interessante
motorstempels?

De meesten van ons hebben onderstaand Indiaas stempeltje wel in de verzameling. Een motorrijder in legertenue die een brief afgeeft, in de tekst 'Corps of Signals'.
Door middel van dit speciale stempel heeft India de aandacht willen vestigen op het honderd jarig bestaan van het legerkorps 'Corps of Signals'. Het onderdeel dat, zoals de naam al aangeeft, de berichtgeving binnen de legeronderdelen verzorgt.

Controle over de eigen troepen en het slagveld is vanaf de allereerste schermutselingen belangrijk geweest. Vaak is een goede onderlinge communicatie bepalend voor de uitslag van 'n veldslag of oorlog.
In de oudheid zijn de legers klein en de afstanden op het slagveld kort, zodat het uitwisselen van informatie makkelijk is. Met schreeuwen en lopers kom je al 'n heel eind. Later wordt gebruik gemaakt van ruiters te paard.
Met de komst van artillerie wordt het oorlogsgebied danig vergroot en moeten andere middelen voor communicatie ingezet worden. Veel landen gaan duivenpost gebruiken als communicatiemiddel in het leger. Er komt een special legeronderdeel die de berichten (signals) gaat verzorgen. De taak van het corps is om de communicatie in en tussen verschillende legeronderdelen goed en snel te laten verlopen.
Als eind 19e eeuw uitvindingen elkaar steeds sneller op gaan volgen, wordt na de fiets ook de motorfiets ingezet voor het verzorgen van de communicatie. In 1911 wordt in India het 'Corps of Signals' onderdeel van de Corps of Sappers and Miners. Later wordt het een zelfstandig onderdeel. Ook in andere landen wordt een soortgelijk korps opgericht.
In Duitsland verzorgt de 'Kraftfahrer Abteilung' transport van dienstberichten.

Stempel van Duitse 'Kraftradfahrer Abteilung'

Het in 1914 in Engeland opgerichte onderdeel Corps of Signals heeft een afdeling Despatch Riders (D.R.) die op 2¾ Pk Douglas 500cc motoren ingezet worden in Frankrijk.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog, als er nog geen radio is, verzorgen ordonnansen op motorfietsen de berichtenuitwisseling.

Douglas 2 3/4 pk, zoals door de Engelse Despatch Rijders gebruikt

Despatch Rider die een colonne begeleidt, op blokje van Tanzania


Berichten tussen de verschillende onderdelen maar ook tussen voertuigen binnen hetzelfde onderdeel. Het ontvangen en afgeven van de berichten gaat op een wel heel vreemde wijze.
Vanuit het gepantserde voertuig wordt het te versturen bericht in een soort schepnet naar buiten gestoken. De Despatch Rider die de colonne begeleidt, haalt het bericht eruit, rijdt naar het voertuig waar het bericht naar toe moet en plaatst, nadat ook daar een schepnet uitgestoken is, het bericht in het net, waarna het wordt binnengehaald en de D.R. eventueel een antwoord mee terug krijgt.

Vanaf 1936 wordt het Britse Corps of Signals naast de Norton H16 ook voorzien van BSA's model 20. Deze motoren worden door de Despatch Riders gebruikt voor escort en persoonlijk transport (van berichten).
Het Duitse leger maakt gebruik van BMW's en Zundapps.

Duitse Feldpost militair

De door de Despatch Riders bezorgde brieven, met vaak zeer geheime informatie, worden voorzien van speciale stempels. Het Britse Corps of Signals gebruikte twee soorten stempels. De eerste soort zijn de 'Despatch Riders Letter Service'.
Deze stempels worden aangebracht op de berichten zelf en omdat deze (zeer geheime) berichten vaak vernietigd worden, zijn ze niet makkelijk te vinden. De ander soort zijn de 'Army Signals' stempels.

D.R.L.S. stempel
 

Stempels van de laatste soort komen voor op enveloppen waar de informatie in verstuurd wordt. Omdat het stempel geen deel uitmaakt van het bericht worden ze niet altijd vernietigd en zijn er meer van te vinden dan de D.R.L.S. stempels. Engels Envelop stempel

Engels envelop stempel

 
Omdat Despatch Riders vaak zeer geoefende en ervaren motorrijders zijn, worden er bij diverse Corps of Signals demonstratieteams opgericht.
In Engeland heet het keurkorps, dat in 1928 in Tidworth de eerste demonstratie verzorgde, De White Helmets. Dit team heeft gedurende de vele jaren dat het bestond op diverse merken motoren, maar altijd Brits, shows verzorgd. Op de zegel van de brief met the White Helmets stempel is te zien dat het team in 1947 gebruik maakt van de Triumph 100. Een 500cc motorfiets die zeer geschikt is voor de vele stunts van het team.

Zegel en stempel met een Engelse White Helmet in actie

De Triumph 100 zoals gebruikt door de Engelse White Helmets

Het demo team van de Indiase Corps of Signals heet de 'Dare Devils'. Dit team trakteert de toeschouwers op stunts als Fire jump, The cross jump, the Scissors.
De Dare Devils rijden (uiteraard) op Indiase Royal Enfields. Ze hebben in juli 2001 het Guiness Book of Records bereikt door de grootste rijdende piramide te vormen: 201 Dare Devils op 10 motoren, die samen 129 meter hebben afgelegd!

De Indiase Dare Devils in een van hun befaamde rijdende pyramides

Voor meer informatie over deze stunts zie website: indianarmy.nic.in/arsigs.htm.

Met de opkomst van de radio, satelliet- en telecommunicatie, is de rol van de motorkoerier of, om in legertermen te blijven, ordonnans, steeds kleiner geworden.
De motorfiets is in het leger niet alleen gebruikt voor de verzorging van de berichten. Ook in de parate troepen en -onderdelen heeft de motorfiets z'n waarde bewezen. In een volgend artikel meer daarover.

Nico Helling

 

Naar boven   -   Terug naar vorige pagina   -   Home