Thomas de la Rue, postzegeldrukker en meer
Vele postzegelverzamelaars kennen de naam 'De La Rue' als zijnde een drukkerij van postzegels voor vele landen. Maar wie was de oprichter van deze drukkerij met een Franse naam, en waar is deze gevestigd? Letterlijk is de vertaling van 'De la Rue' in het Nederlands 'Van de Straat', geen voor de hand liggende naam voor een drukkerij. Maar waar komt deze dan vandaan?
De postzegeldrukkerij vermeldde de naam heel vaak op de onderrand van de postzegels zelf. Zoals op dit voorbeeld van een luchtpostzegel van Peru uitgegeven op 19 november 1962 gedrukt door Thomas de la Rue & Co Ltd. Hier is de naam van de drukkerij dus voluit vermeld.
Maar wie was Thomas de la Rue?
Hier een zegel met een portret van Thomas de la Rue, de oprichter van een van de grootste en belangrijkste drukkerijen van waardepapieren, bankbiljetten en postzegels ter wereld. Thomas werd op 24 maart 1793 geboren op het eiland Guernsey. En dat verklaart meteen de Franse naam van Thomas, omdat vele dorpen en stadjes op de Kanaaleilanden Franse namen hebben, en ook vele families een Franse naam dragen.
Op tienjarige leeftijd ging hij in de leer bij meester-drukker Joseph Antoine Chevalier, en zo leerde hij het drukkersvak. Op 6 februari 1813 begon hij zijn eigen krant te drukken, 'Le Miroir Politique' oftewel de 'Politieke Spiegel'.
In 1818 vertrok Thomas de la Rue met zijn gezin naar Londen om daar te beginnen met een geheel nieuw bedrijf. Geen drukkerij maar een fabriek waar strohoeden werden vervaardigd. In 1821 begon hij daar onder zijn eigen naam nogmaals een nieuw bedrijf als 'drukkers en boekbinders'. In 1898 werd het familiebedrijf omgezet in een private onderneming onder de naam Thomas De La Rue & Company, Limited.
Thomas de la Rue begon in 1853 met het drukken van belastingzegels toen hij een contract kreeg van de Britse Binnenlandse Belastingdienst, de 'Board of Inland Revenue', om gegomde zegels te vervaardigen en deze van een perforatie te voorzien. De basis voor de latere productie van vele miljoenen postzegels.
De eerste opdracht voor het drukken van postzegels was voor de vier pence zegel zoals afgebeeld op bovenstaand exemplaar. Deze in boekdruk aangemaakte postzegel was voor het eerst verkrijgbaar op 31 juli 1855. Daarna volgden opdrachten uit de vele koloniën van Groot‑Brittannië.
De la Rue drukte postzegels voor Kaap de Goede Hoop, Mauritius, West‑Australië, Trinidad, Ceylon, Hongkong, Sint-Helena, de Bahama's, Natal, Sint Lucia en andere koloniën en dominions.
Het eerste bankbiljet drukte De La Rue in 1860. Het waren bankbiljetten voor Mauritius in de waarden van 10 shilling, £1 en £5. Op de postzegel is een fragment te zien van het eerste bankbiljet van Mauritius, met de waarde van één pond.
De La Rue is een van de belangrijkste producenten van bankbiljetten geworden. Overheden vanuit de gehele wereld bestelden enorme oplagen van dit soort waardepapieren. Het hier afgebeelde biljet is een testbiljet dat ook voor presentatiedoeleinden werd gebruikt, met daarop een portret van Thomas de la Rue. Op de achtergrond de gevel van de drukkerij aan Bunhill Row in Londen.
De eerste zelfklevende zegels, het zogenoemde 'peel off' systeem voor Britse postzegels, werden door De La Rue ontwikkeld. Hier afgebeeld is een testlabel met het silhouet van Thomas de la Rue.
Dit silhouet kan men nog vaak aantreffen op de velranden van postzegels die zijn gedrukt door De La Rue. Zoals de postzegel van £2 met een veiligheidstanding tegen namaken, uitgegeven op 17 februari 2009.
Thomas de la Rue, de veelzijdige zakenman en uitvinder, overleed op 73‑jarige leeftijd op 7 juni 1866 in Kensington, Londen. Hij ligt begraven op Kensal Green Cemetery in de Royal Borough of Kensington and Chelsea, Londen.
Nu hoor ik je al denken: "wat heeft De La Rue met ons onderwerp te maken?"
Postzegels vermelden soms de naam van de drukkerij waar ze gedrukt zijn. Zo weten we dat het veel gezochte zegeltje van Guatemala gedrukt is bij Joh. Enschede in Haarlem:
Ook De la Rue heeft niet alleen postzegels voor Groot-Brittannië en haar overzeese gebieden gedrukt, maar ook voor andere landen. Soms is de naam van de drukker op de zegels te vinden. Veelal vinden we die terug op het drukkersvel of in de velrand.
|
|
Detail van een vel waarin duidelijk de naam van de drukker te zien is.
Ook is de misperforatie te zien. |
Als verzamelaar van motorfiets-postzegels gaat onze belangstelling primair uit naar de postzegels met daarop de motorfiets. Maar soms is het leuk om wat meer over de achtergrond van de postzegel(druk) te lezen.
Dit artikel is een verkorte versie van het verhaal van Cees Janssen op Postzegelblog van 20 juli 2022,
met een aanvulling met betrekking tot motorfilatelie door Nico Helling
Naar boven - Terug naar vorige pagina - Home |
