Waaahhhh??? Welk land?
Allemaal hebben we ze wel in onze collecties: landen en staatjes die postzegels met motorfietsen hebben uitgebracht, maar waarvan we de ligging op de aarde en de statutaire besturing niet kennen of snappen.
De meeste van die onbekende staatjes en gebieden zijn Franse, Spaanse, Duitse en/of Engelse eilandjes, en vandaag wil ik een begin maken met het beter bekend maken van deze gebieden. Daarbij beginnen we met de Engelse gebieden, vaak Britse Overzeese Territoria (BOT's) genoemd.
In Engeland stappen we op de boot en varen over de Atlantische Oceaan in zuidelijke richting. Onderweg passeren we de Baljuw groepen (Kroondomeinen van nu Koning Charles), beter bekend als Guernsey en Jersey, en laten we het "rotsblok" Gibraltar links liggen. Daar komen we een volgende keer op terug.
Als we dan eenmaal ook tussen de Spaanse en Portugese eilanden door zijn gevaren, komen we het eerste BOT‑eiland tegen: Ascension.
Het eiland, eerst door de Portugezen "Concencion" (onbevlekte ontvangenis) genoemd, werd in 1501 ontdekt. In 1503 pikten de Engelsen het zo goed als onbewoonde eiland in, en hernoemden het eiland naar de dag dat het eiland van Portugal afgepakt werd: Hemelvaartsdag (Engels: Ascension Day). Tegenwoordig wonen er ongeveer 800 mensen op het maar 88 km2 grote eiland. Voor ons belangrijk: er zijn geen filatelistische zaken van bekend met betrekking tot motorfietsen.
Als we dan 1800 km zuidoostelijk gaan, landen we op het eiland Saint Helena. Het eiland Saint Helena is het hoofdeiland van de Saint Helena eilandengroep, met daarop de hoofdstad van de groep: Jamestown.
Dit eiland werd in 1502 ontdekt door de Portugees João da Nova op de feestdag van Sint Helena. De Portugezen gebruikten het voor bevoorrading (vers water en vlees), zonder er een echte kolonie van te bouwen. Maar hun discrete benadering voorkwam niet dat Engelse interesse werd gewekt.
Na een aanval door de Witte Leeuw in 1613 (de St. Helena posterijen wijdden in 1978 een serie van zes zegels aan deze aanval), werd het eiland opgeëist door de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.
In 1658 stichtte de Britse East India Company er Jamestown, en nam ze bezit van het eiland. In 1673 heroverden de Nederlanders Sint-Helena, maar ze werden twee maanden later weer door de Britten verdreven. Het eiland is daarna in Britse handen gebleven.
De St. Helena eilanden zijn van vulkanische oorsprong, maar de laatste uitbarsting wordt geschat op 7 miljoen jaar geleden. Vandaar dat het hoogste punt op het eiland, Diana's Peak, tegenwoordig afgesleten is tot een 818 meter. Om het eiland liggen vele kleine eilandjes en rotsen, wel zo'n 22 stuks. Het eiland is ongeveer 122 km2 groot.
Op het eiland leven veel verschillende dieren: runderen, katten, honden, ezels, geiten, muizen, konijnen, ratten en schapen, meegebracht als voedsel voor de bemanningen van schepen.
Het eiland telt zo'n 5000 inwoners, voornamelijk afstammelingen van mensen uit Groot-Brittannië, kolonisten ("planters"), soldaten en slaven.
Voor postbezorging op Sint-Helena kun je gebruik maken van de lokale postdiensten. De postdiensten op Sint-Helena, inclusief het versturen van lokale post, worden verzorgd door het Post & Customer Services Centre. Zij zijn verantwoordelijk voor de inzameling, verwerking en bezorging van post op het eiland. Eenmaal ingezameld, wordt de post verdeeld onder particuliere bezorgers. In 1965 gingen deze diensten van start en daarvoor verschenen een speciaal stempel en envelop.
Naast dit speciale stempel werd er een plaatselijk stempel op de frankeerzegels geplaatst, bekend zijn: H.T. Hollow, Blue Hill, New Ground en St. Pauls 2. Enveloppen afkomstig van de Filatelistische Dienst van St. Lucia dragen geen plaatsnaam in het gewone stempel.
De frankering moet gedaan worden middels zegels van de eiland-overkoepelende postdienst, en inmiddels heeft die ook al een aantal motorzegels en FDC's uitgegeven.
Op 16 november 1991 bracht de post een serie van vier zegels en een blokje uit ter gelegenheid van de 1991 International Stamp Exhibition "PHILA NIPPON '91" - Tokyo, Japan. Daarop staan afbeeldingen van motorfietsen die op het eiland reden en van motorsport.
Op de zegels staan motoren, met op de achtergrond kenmerkende views van het eiland. Op het blok motorcross, wat veel op het eiland bedreven wordt en na voetbal en cricket de derde sport van het land is.
De St. Helena Moto-Cross Club organiseert een nationaal kampioenschap, waar deelnemers strijden in vier verschillende klassen: 125cc, 250cc, open klasse en jeugdklasse, en ook om de jaarlijkse "Robert Glanville Piston Cup" (genoemd naar wijlen Robert Glanville, een overleden lokale motorliefhebber). De club bestaat al sinds 1986 en opereert vanaf de motorcrossbaan in Bradley's (Longwood).
Op 8 juni 1996 verscheen er een serie van vier zegels en een blok ter gelegenheid van de International Stamp Exhibition "CAPEX '96" - Toronto, Canada, die verschillende vormen van postvervoer van, naar en op St. Helena showt. Naast helikopter, schip en vliegtuig uiteraard de lokale bezorging, die gebeurt door scooter rijdende bezorgers. Onder het zegelbeeld wordt gerefereerd aan de "Eerste Lokale Post Bezorging". Naar de scooterbody en de koplamp kijkend lijkt het me een Lambretta.
Op de leuk versierde FDC staat ook een scooter, en de andere op de zegels getoonde transportmiddelen. Op het bijbehorende blok een trein. Niet interessant!
Tot nu toe is dat hetgeen wat ik over St. Helena kwijt wil, en vanaf het eiland gaan we weer met de boot een stukje zuid-westelijker naar een eilandengroep(je) behorend bij de Saint Lucia eilandengroep: Tristan da Cunha.
Tristan da Cunha is het hoofdeiland van de gelijknamige archipel. De archipel bestaat uit 7 eilanden en eilandjes: het genoemde Tristan da Cunha van 98 km2 groot, Gough dat 91 km2 meet, Inaccesable Island van 14 km2 en de Nightingale-eilanden, die weer bestaan uit de drie eilandjes Nightingale met 1,8 km2, en Middle en Stoltenhoff die beide nog geen 0,1 km2 meten. Maar allen vallen onder het bestuur dat in Edinburgh-of-the-Seven-Seas zetelt en aangesteld is door de gouverneur van St. Helena.
De Portugese admiraal Tristão da Cunha ontdekte in 1506 in het zuiden van de Atlantische Oceaan de eilandengroep, waarvan hij het grootste en meest indrukwekkende naar zichzelf vernoemde: Tristan da Cunha.
Ook deze eilandengroep is van vulkanische oorsprong en de uitgestorven vulkaan meet een hoogte van 2062 meter. Het aantal inwoners dat zich op de 1,4 km2 bewoonbare grond heeft gevestigd is 250. Op Gough wonen 6 personen, wat het totaal dus op 256 brengt.
De hoofdstad Edinburgh-of-the-Seven-Seas
Het postkantoor op Tristan da Cunha geeft eigen postzegels uit, al zijn de Saint (zoals je iets of iemand van St. Helena aanduidt) en Britse zegels ook op deze Tristan eilanden geldig. In eerste instantie in 1952 waren dit St. Helena zegels voorzien van een opdruk, maar al in 1953 kregen de Cunhaianen hun eigen zegels.
Op 27 februari 1995 verscheen er een serie van vier zegels met afbeeldingen van lokaal transport, met daarop een Landrover, een pick-up truck, een busje en voor gebruik bij de bezorgdiensten twee tweewielers: een Yamaha off-the-road en natuurlijk ook hier weer een scooter, waarschijnlijk voor de post. Het bezitten van een personenwagen heeft geen nut, want de afstanden in het stadje zijn te klein en er is maar één andere weg van net 4 km.
De motorfiets op de postzegel is een Yamaha DT 50, een model dat in de jaren 80 werd geproduceerd. Hoewel de postzegel uit Tristan da Cunha geen specifiek jaartal vermeldt, komt de Yamaha DT 50 overeen met de beschrijving van een "Yamaha 50cc 1980". Ook de scooter zal een Yamaha zijn, en wel de Yamaha Beluga 125 XC.
Op de FDC van de serie worden we welkom geheten op "Het eenzaamste eiland van de wereld".
Na het bezoek aan Saint Helena stappen we weer op de boot op zoek naar het of de volgende BOT gebied(en). Varen maar.
Hans de Kloet
Naar boven - Terug naar vorige pagina - Home |