Iconische Belgische motoren

Na de in 1995 uitgegeven serie van vier "Oude Belgische motoren" heeft de Belgische post op 22 januari van dit jaar daar weer een serie met motoren uitgebracht, maar nu met "Iconische Belgische motoren". Enkele van de getoonde merken zijn bij ons wel bekend, maar de getoonde modellen minder.
Maar eerst eens even kijken wat er op de achtergrond staat afgebeeld.

We zien de start van een vroege (in jaren) zijspanrace op het oude circuit van Mettet, het Jules Tacheny circuit. Dit circuit was een stratencircuit en liep onder andere dwars door het dorp.

Vanaf 1928 werd op dit circuit geracet met auto's en motoren. Na verschillende uitbreidingen en wijzigingen had het circuit een lengte van ongeveer 8 km. Op het circuit werden verschillende grote races verreden onder de naam Grand Prix, maar in 1947 werd het alleenrecht op deze titel aan Spa vergund.
In 2010 werd er, in de buurt van de start van het oude circuit, een nieuw permanent circuit geopend, en heden heeft Circuit de Mettet een vol programma. Het plaatje dat als achtergrond is gebruikt dateert ergens uit de zeventiger jaren.

De motor op het eerste zegel is misschien wel bij jullie bekend en is de FN4-cilinder uit 1905. FN is de afkorting van de naam van de legendarische wapenfabrikant Fabrique National (voluit: Fabrique Nationale d'Armes de Guerre). Deze fabriek maakte naast wapens dus ook verschillende voertuigen, waaronder zulke motorfietsen. In 1909 werd een tweeversnellingsbak aan de machine gekoppeld en in het jaar 1912 boekte dit model de titel van snelste motorfiets met 64 km/uur.

Piedboeuf is de naam van een familie uit Luik die in 1902 startte met de bouw van fietsen. Later maakten ze ook auto's (onder de naam Imperia) en enkele typen motorfietsen. Deze motorfietsen hadden geen versnelling en de inlaatklep werkte atmosferisch (de zogenaamde "snuffel-klep"), terwijl de uitlaat met een klep werd bediend. De productie werd al in 1905 gestaakt.
Tegenwoordig is Piedboeuf de naam van een biermerk van Inbev.

De broers De Limelette bouwden in 1938 motoren met viertakt Coventry Victor boxermotortjes. Door de dreiging van de Tweede Wereldoorlog bedachten de broers in 1939 al een elektrisch aangedreven motorrijwiel. De naam van de fabriek was SOciété pour l'étude et la COnstruction de Vehicules ELectriques. Een mond vol, die daarom werd afgekort naar Socovel. Gedurende de oorlogsjaren bloeide het bedrijf op door de rantsoenering van benzine. Na de oorlogsjaren greep het bedrijf terug op de productie van motorfietsjes met 125 cc Villiers motorblokken als krachtbron. Een grote range aan door benzinemotoren aangedreven modellen volgde, maar de grote bekendheid heeft het merk toch te danken aan de elektrische motorfietsen, bakfietsen en zijspannen die, met goedvinden van de bezetter, in de oorlogsjaren werden gemaakt.

Deze Gillet is enig in zijn soort. Het model "Tour du Monde" werd gebouwd voor de piloot Robert Fabry, die als pionier een vliegroute naar de Belgische koloniën ging verkennen. Hij legde door de Sahara zo'n 20.000 km af om geschikte plaatsen voor vliegvelden te vinden en te beschrijven. De motor met 350 cc en twee versnellingen legde de route Luik-Lumumbasie (Kongo)-Luik in het jaar 1927 in een tiental maanden af.

Gillet, of ook bekend onder de naam Gillet Herstal, is een fabrikant die van 1919 tot 1958 motoren fabriceerde. Niet alleen onder eigen naam maar ook in zogenaamde "badge-engineering" met FN en Sarolea.
Bekend zijn de Royal Nord modellen die ook uit de deuren van de Gillet fabriek rolden.
Beroemd werd Gillet door de fabricage van een dubbelzuiger motor met extra kruktap om de compressie te verhogen. Dit principe werd later door DKW succesvol overgenomen. In opdracht van het leger werden enkele modellen ontwikkeld die uitgerust konden worden met een Belgian zijspan met aangedreven zijspanwiel. Helaas waren de ontwerpen niet op tijd gereed om te produceren, en de ontwerpen vielen in vijandelijke handen.

In 1852 richtte Joseph Sarolea in Herstal een wapenfabriekje op. In 1892 breidde hij de productie uit met een fietsenfabriek die onder andere modellen voor het leger maakte. De eerste Sarolea motorfiets verscheen in 1900 ten tonele en al snel werden vanwege de betrouwbaarheid de motorblokken ook ingebouwd door vele andere motorfiets fabrikanten. Enkele grote namen: Ariel, Chater Lea, Gazelle, Hercules, Thomas en Wilhelmina. De Sarolea Atlantic wordt aangedreven door een tweecilinder 500 cc kopklep blok. Door zijn grote krachtcurve werd het blok veel gebruikt in de zijspancrosswereld. In totaal werden er van het Atlantic benzinemodel 382 exemplaren gemaakt.
Ja, benzinemodel, want heden ten dage is de naam Sarolea Atlantic ook verbonden aan een elektrische racer die hoge ogen gooit in de Manx TT-races, de Manx7.

Het op 22 januari 2024 uitgeven blok met vijf zegels werd ontworpen door de zegelontwerper van de Belgische post, Geert Wille, en is in offset gedrukt bij de post zelf.

Hans de Kloet

Naar boven   -   Terug naar vorige pagina   -   Home