Blik op zegels: Rico en Payá
Er werd me gevraagd of ik wist welke blikken motorfietsen op de Spaanse zegels stonden. Nu verzamel ik ook wel blik op twee en drie wielen, maar deze modellen heb ik niet in de collectie. Dus… het internet op!
Op de kerstzegel uit 2009 is het logo op de tank niet heel duidelijk te zien, maar volgens mij is dit een model van Payá. Payá is een van de oudste Tin-Toy producenten in de wereld. Al in 1902 maakte Rafael Payá, de plaatselijke smid in Ibi, Alicante-Spanje, ijzeren en blikken speelgoed. In 1906 startten zijn drie zonen het bedrijf Hermañoz Payá (Gebroeders Payá) en dit groeide uit tot één van de grootste fabrikanten van blikken speelgoed. Door de malaise van de Spaanse burgeroorlog en de tweede wereldoorlog stopte Payá de productie in 1940. In totaal had Payá toen een kleine 2000 verschillende blikken modellen speelgoed gemaakt, waaronder natuurlijk ook vele motorfietsmodellen. Pas in 1985 werd besloten de oude vormen en machines weer te gaan gebruiken en weer een 50-tal modellen te maken, waaronder het op dit zegel getoonde type. Het meest bekende naoorlogse motormodel van Payá is dat van het zijspan met een op een toeter blazende passagier. In het originele vooroorlogse model maakte deze toeteraar ook echt geluid.
Op de al eerder uitgegeven speelgoedzegel van 2 januari 2006 staat een modelletje van de concurrent Rico.
De hele serie in boekje met zelfklevende zegels
Kaft van het postzegelboekje
De Rico fabriek stond eveneens in Ibi en was opgericht door oud werknemers van de Payá fabriek die ontevreden waren over het beleid van de Payá's. Vanaf 1911 maakten zij op een steenworp afstand van de Payá fabriek eveneens blikken speelgoed. De beginjaren kenmerkten zich door een grote wisseling van eigenaren en werknemers, tot in 1917 een Italiaan met veel Lires, Santiago Rico Molina, voor veel Pesetas de fabriek overnam. In 1920 veranderde de naam in Rico S.A. De fabriek is onafgebroken in bedrijf geweest tot 1984. Rico was vernieuwend en maakte in de laatste jaren ook plastic speelgoed. Op het op de zegel getoonde model uit 1950 is al wat van dat plastic te zien. Het stuurtje en scherm zijn dan al van kunststof.
Moderne replica zoals waarschijnlijk op de zegel afgebeeld is
50-jaren Rico model met stuur en windscherm van plastic
Oudere versie met stuur gemaakt van blik
Hans de Kloet
Naar boven - Terug naar vorige pagina - Home |