Belasting(zegels) en motorfietsen 2

Wanneer we bij motorfietsen aan belasting denken, zal bij de meesten van ons de gedachten uitgaan naar de Motorrijtuigenbelasting en de BPM, Belasting op Personenauto's en Motorfietsen. Ook voor het rijbewijs bestonden er ooit speciale zegels, getuige onderstaand verhaal van Oscar van der Vliet.

Een meervoudig belast ritje

De meesten onder ons kunnen zich nog goed herinneren wat ze hebben moeten doen om hun rijbewijs te halen. Na enige theorielessen een theorie-examen, en na een aantal rijlessen kwam de wens of de aanbeveling om het rijexamen aan te vragen. Je krijgt dan een wildvreemd iemand naast je die je zegt waar je heen moet rijden en wat je onderweg (niet) moet doen. Na een uurtje weet je of je wel of niet geslaagd bent en heb je recht op je rijbewijs.

Voordat deze examens worden afgelegd, worden deze eerst aangevraagd door de rijschoolhouder bij de stichting Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen ofwel het CBR. Er is een periode geweest dat de rijschoolhouder voor deze aanvragen zegels moest plakken die hij eerst bij het CBR moest kopen. Met deze zegels werd het verplichte examengeld voldaan. De periode van gebruik is onbekend maar uit oude correspondentie tussen het CBR en wijlen Heer Vermunt zou het gaan om een (naoorlogse) periode tot ongeveer 1962.
De zegels kenden vele waarden, al dan niet afhankelijk van het toen geldende examentarief. Meestal ging het om dubbele zegels, voor zowel theorie- als praktijkaanvraag. De door het CBR retour ontvangen zegels werden administratief 'ontwaard' door er een dik andreaskruis op te stempelen wanneer de aanvraag was geaccepteerd. De zegels zijn afgeschaft bij het invoeren van een (geautomatiseerd) rekening-courant systeem van het CBR ten behoeve van de rijscholen. Van zowel de zegels als van het gebruik is verder bij het CBR niets meer terug te vinden.

Voorlopig zijn er 4 series zegels te onderscheiden in de 22 zegels die op een veiling zijn aangeschaft.

De oudste serie is een model met het gebouw van het CBR. De voorkomende waarden hierbij zijn fl. 3.50 in groen en fl. 6.- in geel: 

De 2e en alle volgende series hebben een afbeelding waarop alle voertuigen waarvoor men een rijbewijs kan halen schematisch staan afgebeeld: een bus, vrachtwagen, auto en motor.

Tot de 2e serie wordt de waarde van fl. 6.- in groen gerekend met de zwarte overdruk '11.-' en 'C.B.R.' in het klein onder de tekst 'rijexamen'. De bovenhelft van de zegel heeft verder een lichtgrijze achtergrond met een willekeurig rasterpatroon in wit.

Uit de 3e serie zijn de waarden fl. 2.50 in rood en fl. 11.- in donkerblauw. Er bestaan hiervan 2 tandingen.

De laatste serie is hetzelfde als bovenstaand type, doch met een doorstoken tanding. Verder lichten deze zegels wit op onder een UV-lamp en staat er op de achterkant van de zegels de volgende tekst: "Deze zijde behoeft alléén te worden bevochtigd en kan daarna worden opgeplakt'".

In een staatje worden alle modellen samengevat:

Misschien dat er lezers zijn die meer informatie hebben omtrent deze rijexamenzegels.
Enerzijds lijken ze op belastingzegels: ze moeten vooraf worden aangeschaft en kunnen pas gebruikt worden als er een handeling moet worden verricht waarbij behoefte is aan deze zegels.
Anderzijds is het geen echte belastingzegel. Het geld gaat hier niet naar de Staat maar naar een onafhankelijke stichting.

Hoe dan ook, de gelukkige kreeg destijds zijn felbegeerde rijbewijs. Na een belasting van het CBR bij de aanvraag en die van de zenuwen tijdens de rit, wordt het rijbewijs zelf ook nog eens belast met onder andere legeskosten van de provincie.
Gelukkig heeft het rijbewijs ook een positieve kant. Je mag nu zelfstandig met de auto of motor de wereld gaan verkennen en krijgt daarbij ook nog eens de beste wensen van de rijschool en de examinator.

Bronnen: correspondentie CBR en wijlen heer Vermunt, eigen onderzoek.

Oscar van der Vliet

Naar boven   -   Terug naar vorige pagina   -   Home