B.A. Jansen (1861-1932)
Op 20-jarige leeftijd begon Bernard Jansen in 1881 in Den Bosch een Magazijn van Vélocipèden. Toen in 1898 sprake was van een terugval in de rijwielindustrie, vooral bij de eersteklas kwaliteitsmerken, voegde hij de recent ontwikkelde motorfiets toe aan zijn assortiment. Met zijn grote belangstelling voor de moderne mogelijkheden van mobiliteit ging hij in het begin van de twintigste eeuw ook over op de verkoop van automobielen.
In 1929 droeg Bernard Jansen de zaak over aan zijn zoon Theo, die hem omvormde tot de N.V. B.A. Jansen's Handelsmaatschappij.
Bernard Antonius Jansen overleed in 1932. Zijn zoon Theo zette het bedrijf als rijwiel-, motorfiets- en autohandel tot 1967 voort. Zoals zijn vader enthousiast was geweest voor de wielersport, zo was Theo een enthousiast motorrijder. Hij behaalde twee Nederlandse Kampioenschappen, in 1923 en 1924.
Na de Tweede Wereldoorlog werd BAJ Rijwielen zelfs motorfietsproducent, toen men Victoria zijboordmotoren aan fietsframes ging monteren. Dit was een clip-on motor die vrij eenvoudig te monteren was, en al snel aan populariteit won. Feitelijk legden dergelijke "fietsen met hulpmotor" de basis voor de latere bromfietsen.
In 1898 importeerde B. Jansen al de motortricycle van De Dion-Bouton naar Nederland. Importeren deed B. Jansen zelf. Hij reisde naar Frankrijk toe en reed met de motordriewieler weer naar 's‑Hertogenbosch.
Begin 1910 verkocht Jansen diverse motormerken waaronder Ariel, Sparkbrook, Minerva, Endurance en Omega.
Na het overlijden van zoon Theo Jansen, die kinderloos stierf, kwam er een einde aan het bedrijf. Het bijna complete archief dat vanaf de beginjaren in stand was gehouden werd overgedragen aan het stadsarchief van 's‑Hertogenbosch. Daar kan men veel briefkaarten en brieven bekijken die tussen de motorfabrikanten en de firma Jansen verstuurd werden. Ook veel foldermateriaal uit het begin van de motorindustrie is in dit archief aanwezig.
Maar een klein deel van dat archief is in handen van verzamelaars gekomen en ik heb via-via ook een paar briefkaarten van de firma Jansen.
Dit geeft wel een mooi overzicht weer hoe men in die tijd correspondeerde. Geen internet, maar veel met briefkaarten en brieven.
Briefkaart met een afbeelding van een Minerva motorblok:
Met daarop de tekst:
Ik berijd een Minerva motor 300, zoo als bovenstaande foto, doch heb er zo'n last mee dat de olie steeds uit het luchtventiel geperst wordt. Als ik de ventilmoer er uitdraai en er van onderen krachtig in blaas dan sluit het kogeltje niet goed het gaatje af. Heb al met 2 verschillende ventilen geprobeerd doch het gelukt niet en de heer de Jong A’dam schijnt geen goede ventil te kunnen leveren. Weet u er ook raad op. Of wil ik u eens zo een ventiel sturen dan kunt u eens zien.
Gaarne had ik antwoord op mijn brief betreffende het zadel des Heela Tangent.
In afwachting, Hoogachtend
L. Arends
De kaart werd op 26 maart 1904 verzonden vanuit Deventer en werd op 27 maart 1904 in 's-Hertogenbosch bezorgd.
Briefkaart van de firma Mestre & Blatgé:
Verzonden vanuit Parijs naar B.A. Jansen op 28‑9‑1911, en aangekomen in ’s‑Hertogenbosch op 29‑9‑1911.
De firma Mestre & Blatgé was een groothandel in onder andere fiets- en motorfietsonderdelen. Ook produceerde men (tussen 1928-1956) onder de naam Génial-Lucifer tweetakt-motorfietsen met 98 en 246 cc motorblokken van Aubier Dunne, Train, Chaise, MAG en Sabb.
Briefkaart van motorfabrikant Sparkbrook: 
Ooit een grote Engelse fabriek die in 1883 werd opgericht om fietsen te produceren. Vlak voor de Eerste Wereldoorlog besloot men ook motorfietsen te gaan maken. Aanvankelijk bouwde men daarvoor 746 en 996 cc JAP-V-twin zijklepmotoren in, echter zonder succes. In 1914 verscheen de Sparkbrook Light Motorcycle met een Villiers Mark I tweetaktmotor, die wel goed verkocht. Na 1919 maakte men voornamelijk 247, 269 en 347 cc modellen met motoren van Villiers, hoewel er ook 348 cc eencilinders van Bradshaw, JAP en Barr & Stroud gebruikt werden. Vanaf 1921 werden er 269 cc modellen met Villiers-tweetaktmotor verkocht onder de naam Spark. In 1925 werd de productie gestaakt.
Motor driewieler met De Dion-Bouton 1¾ pk motor, gefabriceerd in ongeveer 1890 door B.A. Jansen te 's−Hertogenbosch, Zuid-Willemsvaart c 376-380:
Foto gemaakt door stadsfotograaf Pierre Weijnen in 1890.
Briefkaart uit 1923 met onder andere 2 motorfietsen:
Fiets- en Automobielbedrijf B.A. Jansen. Uitstalling van wagens langs de Zuid Willemsvaart. Links in de auto B.A. Jansen. Op de motor Theo Jansen, Nederlands kampioen motorrijden.
Theo Jansen was een begenadigd motorrijder zoals blijkt uit onderstaand stukje uit "Het motorrijwiel en de kleine auto", officieel orgaan van de KNMV uit 1923:
Enkele andere briefkaarten:
Uit Oostenrijk:
Van de Engelse firma Harpur Bros. & Mason Ltd.:
En tenslotte 2 Nederlandse:
Ad van Tiel
Naar boven - Terug naar vorige pagina - Home |